Ακριβό μου Πανεπιστήμιο!

Αναδημοσιεύουμε άρθρο συναδέλφισσας σχετικό με τς σπουδές και το κόστος τους στα αγγλικά ανεπιστήμια.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο "Ριζοσπάστη" της 3/3.


------------------------------------------------------------------
Εδώ και μήνες οι φοιτητές, μαζί με τους εκπαιδευτικούς, τους εργαζόμενους, παλεύουν ενάντια στις αντιδραστικές αλλαγές που προωθούνται στην Παιδεία από την κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ. Αιχμή του αγώνα η εναντίωση στην αναθεώρηση του άρθρου 16 και στο νόμο-πλαίσιο και αίτημα της πάλης η δημόσια και δωρεάν Παιδεία για όλους.

ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, οι παρατάξεις τους στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, μερίδα εκπαιδευτικών, υποστηρίζουν πως η αναθεώρηση του άρθρου 16 και η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων θα επιφέρει μια αναμόρφωση των ΑΕΙ και θα εξυγιάνει το εκπαιδευτικό σύστημα. Προσπαθούν να χρυσώσουν το χάπι προβάλλοντας πως οι προωθούμενες αλλαγές «είναι για το καλό των φοιτητών» και πως «με την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων θα ανέβει το επίπεδο της διδασκαλίας».

Η αλήθεια είναι πως η κυβέρνηση στο πλαίσιο των γενικότερων κατευθύνσεων της ΕΕ θέλει να δημιουργήσει πανεπιστήμια «ανταγωνιστικά», αγγλικών και αμερικανικών προτύπων, όπου η γνώση αποτελεί εμπόρευμα και η πρόσβαση σ' αυτά καθορίζεται από το πόσα χρήματα μπορεί να διαθέσει ο ενδιαφερόμενος.

Εξετάζοντας το παράδειγμα της Αγγλίας, αποκαλύπτεται πως με τις αλλαγές στα πρότυπα που ευαγγελίζονται, η πλειοψηφία των παιδιών της εργατικής λαϊκής οικογένειας αποκλείεται από τη δυνατότητα πρόσβασης στα ΑΕΙ - ΤΕΙ, πολύ περισσότερο στα «μη κρατικά» που προωθούν.

Στην Αγγλία, λοιπόν, όπου όλα - πλην ενός - τα πανεπιστήμια είναι «κρατικά» η παιδεία δεν είναι ούτε δημόσια ούτε δωρεάν. Οι φοιτητές καταβάλλουν δίδακτρα τα οποία διαφέρουν από πανεπιστήμιο σε πανεπιστήμιο.

Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι ένας Αγγλος φοιτητής που θα θελήσει να φοιτήσει στο πανεπιστήμιο του Cambridge, θα πρέπει να καταβάλλει:

• 375 ευρώ το μήνα (4.500 ευρώ το χρόνο) για τα δίδακτρα
• 380 έως 480 ευρώ το μήνα για στέγαση (4.500 έως 5.760 ευρώ το χρόνο), καθώς σε φοιτητική εστία του πανεπιστημίου το δωμάτιο νοικιάζεται από 95 έως 120 ευρώ τη βδομάδα. Το ενοίκιο θα είναι ακόμη μεγαλύτερο εάν θελήσει να χρησιμοποιεί και την κοινόχρηστη κουζίνα καθώς θα κληθεί να καταβάλλει από 15 έως 25 ευρώ επιπλέον τη βδομάδα. Δηλαδή, η συνολική ετήσια δαπάνη για στέγη στη φοιτητική εστία ξεπερνά τα 5.500 ευρώ
• Περίπου 9.000 ευρώ το χρόνο για δαπάνες διαβίωσης, όπως έχουν υπολογιστεί από το πανεπιστήμιο. Με απλά λόγια, λοιπόν, βλέπουμε πως ένας φοιτητής που σπουδάζει στο Cambridge χρειάζεται να δαπανήσει τουλάχιστον 18.780 ευρώ το χρόνο.

Σε ένα άλλο πανεπιστήμιο, το Dundee University, που θεωρείται από τα οικονομικότερα πανεπιστήμια, ο φοιτητής θα κληθεί να πληρώσει τα εξής ποσά:

• Από 1.700 έως 2.700 ευρώ το χρόνο για δίδακτρα
• Εξτρά δαπάνη για κάποιες άλλες υπηρεσίες όπως την επανεξέταση μαθήματος (110 ευρώ), την αποκατάσταση της φοιτητικής ταυτότητας (15 ευρώ) και την αμοιβή για την παρουσίαση της διατριβής (110 ευρώ).

Ας περάσουμε τώρα στο μόνο ιδιωτικό πανεπιστήμιο της Αγγλίας, το Buckingham University. Στο εν λόγω ιδιωτικό πανεπιστήμιο τα δίδακτρα και μόνο είναι απλησίαστα καθώς φτάνουν τα 13.500 ευρώ το χρόνο. Βέβαια, στο πανεπιστήμιο αυτό μπορείς να πάρεις πτυχίο μέσα σε μόλις 2 χρόνια. Και εύλογα αναρωτιέται κανείς: Τι γνώσεις μπορεί να αποκομίσει κάποιος φοιτητής με 2 χρόνια σπουδών;

Βλέπουμε λοιπόν πως παρόλο που τα πανεπιστήμια λέγονται κρατικά η εκπαίδευση δεν είναι δωρεάν. Ακόμη και τα βιβλία χρεώνονται. Οι τιμές των βιβλίων ξεκινούν από 30 ευρώ και αγγίζουν και τα 300 ευρώ!! Για τους «φοιτητές χαμηλής οικονομικής τάξης», δηλαδή τους «άπορους φοιτητές» ή «φοιτητές με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα», υπάρχουν βιβλιοπωλεία του πανεπιστημίου που πωλούν μεταχειρισμένα βιβλία με 40% έκπτωση. Τι άλλο θα ακούσουμε...

Οι επιχορηγήσεις που δίνει το κράτος για δωρεάν φοίτηση σε σπουδαστές πολύ χαμηλής οικονομικής τάξης αφορούν μόνο στα δίδακτρα του πανεπιστημίου. Και, βέβαια, δεν καλύπτουν όλα τα έτη των σπουδών ούτε επίσης τα έξοδα για στέγαση και βιβλία. Είναι λοιπόν επόμενο πως οι οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα δυσκολεύονται ή και αδυνατούν να στείλουν τα παιδιά τους στο πανεπιστήμιο.

Ομως, το αγγλικό κράτος έχει «φροντίσει» και γι' αυτές τις οικογένειες, με τα χαμηλά εισοδήματα. Σ' αυτό το σημείο έρχονται να «βοηθήσουν» οι τράπεζες δίνοντας φοιτητικά δάνεια. Αν μπείτε στα site των πανεπιστημίων, στο σημείο που παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τα δίδακτρα και τους τρόπους πληρωμής, όλα τα πανεπιστήμια παρακινούν τους μελλοντικούς σπουδαστές να πάρουν ένα φοιτητικό δάνειο, το οποίο μπορούν να αρχίσουν να το πληρώνουν μόλις τελειώσουν το πανεπιστήμιο. Μάλιστα, τόσο ...απλά είναι - τα παρουσιάζουν - τα πράγματα.

Ομως, τι γίνεται εάν ο σπουδαστής μόλις τελειώσει τις σπουδές δε βρει δουλιά; Και αν βρει δουλιά, θα είναι τέτοιος ο μισθός του ώστε να μπορέσει και το δάνειο να πληρώνει και να καλύπτει τις βιοτικές του ανάγκες για τροφή, ένδυση και στέγαση;

Πίσω, λοιπόν, από την ωραία εικόνα που παρουσιάζει η κυβέρνηση της ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, και όσοι πρόθυμοι τάσσονται υπέρ της αναθεώρησης του άρθρου 16 και γενικότερα των οδηγιών της ΕΕ που αποφασίστηκαν στην Μπολόνια, κρύβεται η βασική επιδίωξη - επιταγή του κεφαλαίου: Προσαρμογή των εκπαιδευτικών συστημάτων στις ανάγκες της «αγοράς». Μιας αγοράς, που θέλει την Παιδεία πλήρως εμπορευματοποιημένη και όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης (στοιχειώδους, μέσης, ανώτερης και ανώτατης) να παράγουν φτηνή εργατική δύναμη (εργάτες, τεχνίτες, επιστήμονες) που θα υπηρετούν δουλικά τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, όπως γίνεται σήμερα - σε μεγάλο βαθμό - στις ΗΠΑ και την Αγγλία.

Αυτή την αλήθεια αποσιωπούν, έντεχνα, τόσο η κυβέρνηση και η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ όσο και η πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης και εν γένει των αποκαλούμενων διαμορφωτών της κοινής γνώμης.

Το θέμα δεν είναι να γνωρίζουμε τι πραγματικά γίνεται στο εξωτερικό που τόσο προβάλλουν για να πείσουν τον εργαζόμενο λαό και τη νεολαία να συναινέσουν στα σχέδιά τους. Συντονισμένα, φοιτητές, μαθητές, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι, πρέπει να συνεχίσουν και να κλιμακώσουν τον αγώνα. Να απαντήσουν ξεκάθαρα πως δε συμβιβάζονται με το μέλλον που σχεδιάζουν για τη νέα γενιά. Να διεκδικήσουν ανυποχώρητα, μέσα από ένα παλλαϊκό μέτωπο αγώνα, ενιαία δημόσια και δωρεάν Παιδεία για όλους. Είναι δικαίωμα και όχι προνόμιο.

Ειρήνη ΤΟΚΑ
Φοιτήτρια της Σχολής Δημοσιογραφίας του ΑΠΘ